Eπικονδυλίτιδα: Πώς θα προφυλαχτείτε από τη νόσο των… υπολογιστών

Αυξημένο κίνδυνο πρόκλησης βλαβών στον αγκώνα έχουν οι εργαζόμενοι σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές, λόγω λανθασμένης τοποθέτησης του καρπού και των δακτύλων τους στο πληκτρολόγιο.

Η επικονδυλίτιδα είναι γνωστή και ως computer elbow αλλά και ως tennis elbow, καθώς τα ποσοστά εμφάνισής της είναι υψηλότερα στους αθλητές του συγκεκριμένου σπορ, γιατί συχνά και κατ’ επανάληψη κτυπούν με δύναμη μπάλες, καταπονώντας τους μυς και τους τένοντες του χεριού. Σήμερα, ωστόσο, είναι πολύ πιο πιθανό να παρουσιάσουν την πάθηση όσοι πληκτρολογούν στον υπολογιστή έχοντας τα χέρια τους τεντωμένα για ώρες.

«Ο ιατρικός όρος της πάθησης είναι πλευρική επικονδυλίτιδα και αποτελεί μια κλασική περίπτωση θλάσης που προκαλείται από υπερκόπωση, η οποία μπορεί να εμφανιστεί είτε με αμβλύ μυϊκό πόνο πάνω και κάτω από το βραχίονα, από το χέρι έως τον αγκώνα, είτε με απότομο, οξύ πόνο στον τένοντα που εντοπίζεται στο πίσω μέρος του αγκώνα, είτε και με τους δύο τρόπους.
Η αιτία εμφάνισης της πάθησης είναι η χρόνια καταπόνηση από την υπερέκταση των μυών και των τενόντων του χεριού, χωρίς αυτοί να χαλαρώνουν αρκετά συχνά, με αποτέλεσμα να προκαλείται φλεγμονή», μας εξηγεί ο φυσιοθεραπευτής – χειροθεραπευτής κ. Γιώργος Κακαβάς του Fysiotek Sports and Spine Lab (www.fysiotek.gr).

Η κακή στάση πληκτρολόγησης προκαλεί συχνά την πάθηση, οπότε η υιοθέτηση της σωστής μπορεί να αποτρέψει την πρόκληση ή επανάληψη της βλάβης. Η αδιαφορία και προσκόλληση στον ίδιο τρόπο πληκτρολόγησης είναι πολύ πιθανό να οδηγήσει στη χρόνια αυτή πάθηση που συνεχώς θα επιδεινώνεται, προκαλώντας τελικά περισσότερο πόνο και μούδιασμα, ενώ σε σοβαρές περιπτώσεις η πληκτρολόγηση θα καταστεί εξαιρετικά δύσκολη.

Για την αποφυγή αυτού του κινδύνου ο κ. Κακαβάς συμβουλεύει:

Χαλάρωση δακτύλων, χεριών και ώμων: Ανά μισή ώρα πρέπει να γίνεται διακοπή της πληκτρολόγησης και διάταση των δακτύλων, καθώς η πολύωρη κύρτωση των δακτύλων γίνεται αιτία εμφάνισης της πάθησης. Το τέντωμα των δακτύλων, η απομάκρυνση των χεριών από το γραφείο και η χαλάρωσή τους στα πλάγια του κορμού -όπως κατά τη βάδιση- προάγει την καλύτερη κυκλοφορία του αίματος.
Όσον αφορά τους ώμους, η υπερένταση που βιώνουν οι περισσότεροι στην εργασία τους προκαλεί σε πολλούς σφίξιμο και ανασήκωμα των ώμων. Αυτό που δεν γνωρίζουν όμως είναι ότι αυτή η μυϊκή ένταση μπορεί να επεκταθεί προς τα χέρια και να προκαλέσει βλάβη στον αγκώνα και όχι μόνο σ’ αυτόν. Η συνειδητοποίηση αυτής της αυθόρμητης τοποθέτησης των ώμων πλησιέστερα στο κεφάλι και αποφυγή της, μπορεί να αποτρέψει βλάβες την πάθηση.

Ενδυνάμωση των μυών: Η αύξηση της μυϊκής δύναμης μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη του τραυματισμού από επαναλαμβανόμενες κινήσεις. Προσοχή όμως: «οι ασκήσεις να εκτελούνται μόνο μετά την υποχώρηση του πόνου, διότι η εκγύμναση των μυών όσο υφίσταται ο πόνος έχει τα αντίθετα αποτελέσματα», επισημαίνει ο κ. Κακαβάς.

Υπάρχουν επίσης και ορισμένες πρακτικές που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην αποφυγή εμφάνισης ή επιδείνωσης της επικονδυλίτιδας του αγκώνα:

Προσαρμογή του πληκτρολογίου: Συνήθεια πολλών αποτελεί η ανύψωση του πίσω μέρους του πληκτρολογίου, με το άνοιγμα των ειδικών στηριγμάτων που διαθέτει. Όμως, αυτό αναγκάζει τους καρπούς να πληκτρολογούν σε λανθασμένη θέση, η οποία αυξάνει την πίεση. Για την αποφυγή βλαβών πρέπει οι παλάμες να βρίσκονται σε ευθεία γραμμή με το βραχίονα, το οποίο επιτυγχάνεται είτε με τη μείωση του ύψους του πίσω μέρους του πληκτρολογίου είτε με αύξηση του ύψους της καρέκλας.

Σωστή τοποθέτηση και μέγεθος του mouse: Ένα ποσοστό εργαζομένων χρησιμοποιούν ποντίκι χωρίς να το τοποθετούν σε pad δίπλα στο πληκτρολόγιο. Συχνά βρίσκεται πάνω σε βιβλία, ή σε σωρούς χαρτιών, ή πολύ μακριά τους, οπότε για τη χρήση του απαιτείται αναγκαστικά υπερέκταση του αντιβραχίου πολλές φορές την ημέρα, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο τραυματισμού. Επιπλέον, βασικό ρόλο παίζει και το μέγεθος του mouse σε σχέση με αυτό του χεριού. Επιδίωξη θα πρέπει να είναι ο κατά το δυνατόν χαλαρότερος χειρισμός του. Στην αγορά διατίθεται μεγάλη ποικιλία από εργονομικά ποντίκια, τα οποία μπορούν να προστατεύσουν τον χρήστη.

Χρήση συντομεύσεων: Επιβοηθητική μπορεί να είναι και η χρήση περισσότερων συντομεύσεων με το πληκτρολόγιο για την εκτέλεση εντολών, καθώς ένα μη εργονομικό ποντίκι μπορεί να προκαλέσει πόνο στο χέρι και τον καρπό.

Μαξιλάρι καρπού: Η σωστή θέση πληκτρολόγησης είναι οι καρποί να μην ακουμπούν στο τραπέζι και να βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο με το πληκτρολόγιο. Εάν δεν είναι εφικτή η εργασία με αυτόν τον τρόπο, εναλλακτικά προτείνεται η χρήση ενός μαξιλαριού για τον καρπό.

Ορθή γωνία βραχιόνων/πήχεων: Είναι άγνωστο σε πολλούς ότι οι πήχεις θα πρέπει να σχηματίζουν γωνία 90 μοιρών με το μπράτσο κατά τη διάρκεια της πληκτρολόγησης. Για την επίτευξη της ιδανικής αυτής θέσης απαιτείται μόνο η ανάλογη ρύθμιση της καρέκλας.
Εργασία σε όρθια στάση: Αν και δεν είναι εφικτή η υιοθέτηση αυτής της στάσης από πολλούς, όταν και όπου επιτρέπεται μπορεί να αποτρέψει πλήθος προβλημάτων υγείας που συνδέονται τόσο με μυοσκελετικά προβλήματα όσο και με αυτά που αναπτύσσονται εξαιτίας της καθιστικής ζωής.

Για τη θεραπεία της πάθησης απαιτείται ξεκούραση. «Η αποφυγή της πληκτρολόγησης, ή η μείωση του χρόνου, όταν δεν είναι εφικτή η αποχή, είναι καίριας σημασίας για την ανάρρωση του ασθενή. Οι διατάσεις μπορούν να ανακουφίσουν από τον πόνο, καθώς έτσι χαλαρώνουν οι δύσκαμπτοι, από την συνεχόμενη έκταση και χωρίς χαλάρωση, μύες. Η τοποθέτηση πάγου βοηθά στην υποχώρηση της φλεγμονής, ενώ η εναλλαγή ζεστού και κρύου ενισχύει την κυκλοφορία του αίματος. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται και στη στάση ύπνου, καθώς μπορεί να επιβαρύνει τη βλάβη, καταπονώντας περισσότερο τον πονεμένο αγκώνα.