ΠΟΙΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΚΑΙ ΠΩΣ ΣΕ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΠΑΝΤΟΥ ΜΕ ΤΟ ΚΙΝΗΤΟ

Το 2023, ένας μηχανικός πήγε σε ένα λούνα παρκ με την οικογένειά του. Είχαν ένα καροτσάκι και ένας από τους γονείς έμεινε πίσω για να το προσέχει, ενώ οι υπόλοιποι πήγαιναν βόλτα. Όταν κατέβηκαν, η εφαρμογή του πάρκου εντόπισε ότι κάποιος περίμενε, έστειλε ειδοποίηση και τους άφησε να μπουν μέσω του fast-track, παρακάμπτοντας τις ουρές.

Αυτό είναι μόνο ένα από τα χιλιάδες περιστατικά που αποκαλύπτουν τη δύναμη του γεωεντοπισμού μέσω Bluetooth και Wi-Fi. Όμως, πίσω από αυτή την τεχνολογία κρύβονται σοβαρά ζητήματα ιδιωτικότητας.

Η τοποθεσία αποκαλύπτει πολλά για τις προτιμήσεις και τις συνήθειες μας. Η ακρίβεια αυτών των πληροφοριών επιβεβαιώνει αν αγοράζουμε γάλα βρώμης ή αγελάδας στο σούπερ μάρκετ, αν μας αρέσει να παραμένουμε μπροστά στις βιτρίνες των φτηνών καταστημάτων ρούχων ή αν μας ενδιαφέρει περισσότερο να διαβάζουμε λογοτεχνικά ή επιστημονικής φαντασίας βιβλία.

Ισπανοί ερευνητές παρουσίασαν σε διεθνές συνέδριο (PETS, Ουάσινγκτον) στοιχεία για το πώς χιλιάδες εφαρμογές Android συλλέγουν δεδομένα τοποθεσίας χωρίς τη χρήση GPS, μέσω των Bluetooth και Wi-Fi σημάτων, όπως αναφέρει η El Pais. Με τη βοήθεια έτοιμων πακέτων λογισμικού (SDKs), τρίτες εταιρείες αποκτούν πρόσβαση σε τοποθεσίες χρηστών, ακόμα κι αν οι ίδιοι δεν έχουν δώσει σχετική άδεια.

Αν κάποιος έχει λάβει μια διαφημιστική προσφορά από την Burger King όταν μπήκε σε ένα από τα εστιατόριά της, τώρα ξέρει γιατί. Αλλά η εμπορική χρήση αυτών των πληροφοριών πηγαίνει πολύ πιο πέρα. Είναι άλλο πράγμα να επιτρέπεις στην Burger King να μας κάνει μια προσφορά όταν κατεβάζουμε την εφαρμογή της και άλλο να έχεις χιλιάδες εφαρμογές που περιέχουν κομμάτια κώδικα που συλλαμβάνουν αυτές τις πληροφορίες και τις στέλνουν σε άγνωστες εταιρείες μάρκετινγκ που =εμπορεύονται αυτά τα δεδομένα.

Εκτός από την ανεπιθύμητη διαφήμιση, υπάρχουν και άλλες δυνητικά πιο ευαίσθητες χρήσεις. «Το πιο σοβαρό ζήτημα είναι ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αναγνώριση των κινήσεών σας και με ποιον είστε μαζί», λέει ο Narseo Vallina, συν-συγγραφέας της μελέτης, ερευνητής στο Ινστιτούτο Imdea Networks και συνιδρυτής της εταιρείας προστασίας προσωπικών δεδομένων Appcensus. Τα δεδομένα τοποθεσίας δεν χρησιμοποιούνται μόνο για να παρακολουθούν πού πηγαίνει κάποιος, αλλά μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για να προσδιορίσουν αν μπαίνει σε τζαμί ή σάουνα, ή ακόμη και την ταχύτητα ενός οχήματος.

Η έρευνα εντόπισε 52 SDKs ενσωματωμένα σε σχεδόν 10.000 εφαρμογές που έχουν εγκατασταθεί σε περίπου 55 δισεκατομμύρια συσκευές. Αυτές οι εφαρμογές καλύπτουν τομείς όπως τράπεζες, αθλητικά σωματεία, ξενοδοχεία, ακόμα και μέσα ενημέρωσης. Τα δεδομένα αυτά χρησιμοποιούνται όχι μόνο για διαφημίσεις αλλά και για ευαίσθητους σκοπούς, όπως η παρακολούθηση κινήσεων, κοινωνικών συναναστροφών ή και πολιτισμικών/θρησκευτικών επιλογών.

Οι χρήστες συνήθως δεν αντιλαμβάνονται την παρακολούθηση. Δεν χρειάζεται να τους «ακούει» το κινητό τους – τα σήματα Wi-Fi και Bluetooth αποκαλύπτουν αρκετά. Η πραγματική ανησυχία είναι πως αυτή η τεχνολογία επιτρέπει την καταγραφή και ανάλυση της ζωής μας, χωρίς τη συναίνεσή μας και χωρίς διαφάνεια.

«Σε ένα μετρό, μπορεί να υπάρχει ένας «φάρος» Bluetooth για να μετρά τους επιβάτες. Αλλά τίποτα δεν εμποδίζει ένα SDK σε μια εφαρμογή να κάνει αυτό που περιγράφουμε: να γνωρίζει ακριβώς ότι βρίσκεσαι στο μετρό», λέει ο Ταπιαδόρ. «Αυτό σημαίνει ότι μπορείς να ταυτοποιήσεις ξανά το άτομο και να συνδέσεις όποιον πέρασε από εδώ με όποιον πέρασε από εκεί», προσθέτει. Η μεγαλύτερη πρόκληση αυτών των ερευνών είναι να ανακαλύψεις πού καταλήγουν τελικά αυτά τα δεδομένα και πώς χρησιμοποιούνται: είναι ένα πράγμα να ξέρεις ποια δεδομένα συλλέγει ένα SDK, και άλλο να ξέρεις τι γίνεται με αυτά. «Συνδέονται με το Android Advertising ID, ένα αναγνωριστικό που δείχνει τη συσκευή σου και εσένα, κάτι που υποδηλώνει ότι τα χρησιμοποιούν για να σε παρακολουθούν. Μπορούν να σου στείλουν email, ειδοποίηση ή να τα συγκεντρώσουν σε έναν διακομιστή για να δημιουργήσουν προφίλ με βάση αυτά τα στοιχεία», λέει ο Vallina.

Αυτός ο τρόπος έχει σχεδιαστεί για να αποκτήσει κάτι πολύτιμο: την τοποθεσία του χρήστη, αποφεύγοντας τη διαδικασία συναίνεσης. «Αν ρωτούσες μια εταιρεία που βασίζεται στην παρακολούθηση τι είναι αυτό που την ενδιαφέρει περισσότερο για έναν άνθρωπο, και έπρεπε να διαλέξει μόνο ένα πράγμα, μάλλον θα έλεγε την τοποθεσία», εξηγεί ένας από τους συγγραφείς της έρευνας. «Δεν προκαλεί έκπληξη που τεχνολογικά, μεγάλο μέρος της προσπάθειας παρακολούθησης στρέφεται στην απόκτηση δεδομένων τοποθεσίας.