Δημήτρης Νανόπουλος: «Θα έχουμε CHIP στο μυαλό, μεγαλύτερη μνήμη, σεξουαλική ενέργεια και αντιστάσεις στο Αλτσχάιμερ»

Το πρώτο που τον ρώτησα ήταν φυσικά ο πρόσφατος θόρυβος σχετικά με παρακολουθήσεις, επισυνδέσεις και κακόβουλα λογισμικά. Με κοίταξε με χαμόγελο διακριτικής ειρωνείας και είπε:

«Φίλοι, ειδικοί περί αυτής της τεχνολογίας, όταν διαβάζουν και ακούνε όλα αυτά τα “σκάνδαλα” τα γνωστά, πέφτουν χάμω από τα γέλια. Μα η τεχνολογία έχει τόσο εκτοξευτεί στο Διάστημα, που οι παρακολουθήσεις και οι παγιδεύσεις είναι παιχνίδια για παιδιά».

Πριν προλάβω να τον διακόψω, εκείνος με ανησυχία και σοφία κατακτημένη, θεμελιωμένη και απαραίτητη, μου είπε:
«Θα σου αφηγηθώ ένα περιστατικό. Οταν ήμουν στο Χάρβαρντ, προς τα τέλη της δεκαετίας του ’70, συνάντησα μια ιδιοφυΐα στην τεχνολογία των ηλεκτρονικών. Και μια μέρα που μπήκα στο γραφείο, αντίκρισα, προς μεγάλη μου έκπληξη, έναν θηριώδη ηλεκτρονικό υπολογιστή με τον οποίο εκείνος έγραφε το τελευταίο του πόνημα. Για μένα όλα αυτά ήταν πρωτόγνωρα. Το ξέρεις, μου λέει, ότι από την Ουάσινγκτον παρακολουθούν την καθημερινή διαδρομή του Λεονίντ Μπρέζνιεφ από την κρεβατοκάμαρά του στο Κρεμλίνο μέχρι την τουαλέτα του; Απίστευτο. Μιλάμε τώρα για το 1978 ή κάτι τέτοιο. Καταλαβαίνεις τώρα τι γίνεται σήμερα παγκοσμίως. Εδώ και κάμποσα χρόνια το σπορ των παρακολουθήσεων και των παγιδεύσεων ξεπερνάει και την πιο μεγάλη φαντασία. Και πάντως, επί του προκειμένου, η Δικαιοσύνη θα βρει και θα κάνει αυτό που πρέπει».

- Δηλαδή αν κάποια μεγάλη «υπηρεσία» σε βάλει στόχο, τότε, χωρίς να το πάρεις χαμπάρι, σε έχουν «γδύσει»;

«Φυσικά, εννοείται».

Η συνάντηση έγινε μετά από μια πρόσκληση. Είχε έρθει στην Αθήνα μαζί με την Ολγα, τη δεύτερη σύζυγό του. Και είχε οργανώσει ένα σουαρέ στο «17» επί της οδού Λυκαβηττού. Πλήθος καλεσμένων, περί τους ενενήντα νοματαίους. Ο ίδιος, αεικίνητος, πάνω-κάτω. Να επισκέπτεται κάθε τραπέζι και να πιάνει κουβέντα με κάθε καλεσμένο. Οι περισσότεροι, καθηγητές, ακαδημαϊκοί και συγγραφείς. Ανάμεσά τους και ελάχιστοι δημοσιογράφοι.

Αδραξα την ευκαιρία και ύστερα από υπόγειες, κομψές πιέσεις κατάφερα να αποσπάσω μια ιδιωτική, δημοσιογραφική συνάντηση μαζί του. Το 2022 τελειώνει, ο νέος χρόνος έρχεται, η επιστήμη καλπάζει, αλλά η αβεβαιότητα, η ανασφάλεια, τροφοδοτούν την κινούμενη άμμο της σύγχρονης Ιστορίας.
Ποιος ο «προφήτης» και «γκουρού» της τεχνολογίας, του σύμπαντος, της επιστήμης; Μα φυσικά ο Δημήτρης Νανόπουλος!

Γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Φυσική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, απ’ όπου αποφοίτησε το 1971. Συνέχισε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο Σάσεξ της Αγγλίας, όπου απέκτησε το διδακτορικό του (Ph.D) το 1973 στη Θεωρητική Φυσική των Υψηλών Ενεργειών. Διετέλεσε ερευνητής στο Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών Ευρώπης (CERN) στη Γενεύη και επί σειρά ετών ανήκε στο ανώτερο ερευνητικό προσωπικό του.

Υπήρξε ερευνητής στην Ecole Normale Superieure (Παρίσι), καθώς και στο Χάρβαρντ. Το 1989 εκλέγεται καθηγητής στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Τέξας A&M, College Station. Οπου από το 1992 είναι διακεκριμένος καθηγητής, και όπου από το 2002 κατέχει την έδρα Mitchell/Heep της Φυσικής Υψηλών Ενεργειών!

Δεν τελείωσα. Επίσης είναι διευθυντής του Κέντρου Αστροσωματιδιακής Φυσικής του Κέντρου Προχωρημένων Ερευνών του Χιούστον (HARC), όπου διευθύνει ένα ερευνητικό τμήμα του World Laboratory που εδρεύει στη Λοζάνη Ελβετίας. Από το 1997 είναι τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και το 2015 εξελέγη πρόεδρος για ένα έτος.

Πάλι δεν ολοκλήρωσα. Πάει μακριά η βαλίτσα με το όνομα Δημήτρης Νανόπουλος. Αφού έχει διακριθεί για τη σημαντική συνεισφορά του σε ένα ευρύ φάσμα τομέων της Φυσικής Υψηλών Ενεργειών και της Κοσμολογίας. Η έρευνά του σήμερα επικεντρώνεται στις ενοποιημένες θεωρίες των υπερχορδών, στις θεμελιώδεις αρχές της κβαντικής θεωρίας, στην αστροσωματιδιακή φυσική και σε μοντέλα λειτουργίας του ανθρώπινου εγκεφάλου εμπνευσμένα από την κβαντική φυσική.

Καταλάβατε; Εγώ, ειλικρινά, όχι. Ομως κατάλαβα ότι αυτός ο ανήσυχος εγκέφαλος είναι τόσο τρομερός και ασύλληπτος που σαν σκηνοθέτης-οραματιστής «βλέπει» το μέλλον. Μετά από πολλά, πολλά χρόνια. Κι εμείς; Ολοι εμείς καθόμαστε και «κολυμπάμε» στα σκουπίδια.

Κλείσιμο

nanopoulos_in__1_ — «Το σημερινό παγκόσμιο σύστημα, με τους νομικούς και τους λόγιους, αλλά και τους θεωρητικούς της οικονομίας, είναι τελειωμένο. Αυτή είναι η δική μου εξήγηση για τη σημερινή παγκόσμια παρακμή. Ζούμε την εποχή της μετάβασης. Βρισκόμαστε στο τέλος μιας εποχής και στην αρχή μιας άλλης»

The Future my Friend. Ακούει κανείς;

«Φεύγω Παρασκευή (εννοεί την περασμένη Παρασκευή 16 Δεκεμβρίου), πάω στη Βοστόνη και μετά στο Χιούστον, εκεί είναι το σπίτι μου. Ο χρόνος μοιρασμένος στα δύο. Και στην Ελλάδα και στις ΗΠΑ».

-Και πώς ένας ερευνητής του σύμπαντος, όπως εσείς, στέκεται απέναντι σε όλα αυτά τα κοσμοϊστορικά γεγονότα;
«Οπως όλοι μας. Ζούμε σε μια περίεργη κατάσταση, με εύθραυστες ισορροπίες. Οπως ο πόλεμος στην Ουκρανία. Οπως η κόντρα για την Ταϊβάν και όπως οι ορέξεις του Ερντογάν. Εύχομαι, ελπίζω και πιστεύω να μη φτάσουμε στα άκρα».

- Και οι τεχνολογικές ανακαλύψεις;

«Νομίζω πως η έκρηξη στην τεχνολογία δημιουργεί ένα περίεργο συνονθύλευμα στο μυαλό της κοινωνίας. Ετσι δημιουργείται κορεσμός πληροφοριών. Μαζί με φόβο. Ετσι μαζεύεσαι στο καβούκι σου. Επικίνδυνα όλα αυτά. Η συσσώρευση γνώσης προκαλεί τραντάγματα. Ο άνθρωπος δεν προλαβαίνει να χωνέψει και να συμφιλιωθεί. Γι’ αυτό αισθάνεται απροστάτευτος. Οταν λόγου χάρη, λόγω αυτοματισμού, απολύονται και χάνουν την εργασία τους, τότε φουντώνουν οι κοινωνικές αντιθέσεις».

- Δηλαδή μερικά τεχνολογικά επιτεύγματα εκλαμβάνονται εχθρικά και επικίνδυνα.
«Για παράδειγμα, στην παραγωγή τα πράγματα έχουν αλλάξει ριζικά από το παρελθόν. Και τα πανεπιστήμια αδειάζουν από λογιστές και διοικητικό προσωπικό, τώρα τα κάνουμε όλα μόνοι μας. Λόγου χάρη, γιατί να ταξιδέψουμε επαγγελματικά, αφού μπορούμε με το Zoom να επικοινωνούμε από το σπίτι μας και να καταλήγουμε σε αυτό που θέλουμε;».

«Οι δουλειές θα ελαττωθούν»

- Ποια είναι τα σημαντικότερα που έχουμε ανακαλύψει;
«Στην Υγεία έχουμε με καινούρια ηλεκτρονικά μηχανήματα. Στην παραγωγή γίνεται με τη ρομποτική, εκεί γίνεται η μεγάλη επανάσταση. Οι δουλειές θα ελαττωθούν».

- Απαισιόδοξος;
«Από τη φύση μου είμαι συγκρατημένα αισιόδοξος, βρισκόμαστε σε μια εποχή περίεργη, σε μια διεγερμένη κατάσταση, μια νέα κατάσταση, μια νέα ισορροπία. Για παράδειγμα, στο πεδίο το δικό μου, στην Κοσμολογία, με το James Webb Telescope έχει αλλάξει δραματικά η εικόνα για το σύμπαν. Κι έτσι καταλήγουμε στην απορία “τι ρόλο παίζουμε εμείς εδώ πέρα;”. Οταν βγαίνω δημοσίως και λέω ότι το σύμπαν είναι μια τυχαία διακύμανση απ’ το τίποτα, τότε ο άνθρωπος αισθάνεται ένα μηδενικό».

- Μπορείτε να το εξηγήσετε;
«Βρισκόμαστε στο αχανές σύμπαν κι εμείς είμαστε ένα μυρμηγκάκι σε σχέση με τα 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια ύπαρξης του σύμπαντος. Και στον Χώρο και στον Χρόνο είμαστε ένα τίποτα. Στην αρχή το σύμπαν ήταν πάρα, μα πάρα πολύ μικρό. Μέγεθος “ατόμου”. Σε αυτή την περίπτωση δεν ισχύουν οι νόμοι της φυσικής, της βαρύτητας και του Νεύτωνα. Πρόκειται για τον κόσμο της Κβαντικής. Εμείς είμαστε οι καρικατούρες της πραγματικότητας. Πρόσεξε, τώρα: ο μακρόκοσμος προέρχεται από τον μικρόκοσμο. Οι νόμοι των βασικών συστατικών είναι διαφορετικοί από αυτούς που ισχύουν στον μακρόκοσμο. Ας πούμε, δεν μπορείς να εντοπίσεις την ακριβή θέση ενός ηλεκτρονίου και την ακριβή δυναμική του. Η δυναμική της Κβαντικής είναι διαφορετική από τους Νόμους του Νεύτωνα. Εδώ ισχύει η αρχή της αβεβαιότητας του Χάιζεμπεργκ. Παρεμπιπτόντως, ο Βέρνερ Καρλ Χάιζενμπεργκ (1901-1976), γνωστός και ως “ο δολοφόνος του Μπορ”, ήταν Γερμανός φυσικός, με σπουδαία συμβολή στη θεμελίωση της Κβαντομηχανικής, για την οποία τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Φυσικής του 1932. Αρα λοιπόν ένα ηλεκτρόνιο τη μια στιγμή υπάρχει και την άλλη δεν υπάρχει».

- Η αβεβαιότητα είναι το στίγμα της εποχής;
«Στην Κβαντική Φυσική για να περιγράψουμε το ηλεκτρόνιο λέμε “κυματοσυνάρτηση”. Που σημαίνει ότι μπορεί το σύμπαν να μην υπήρχε και μετά, την επομένη, να υπήρξε. Το σύμπαν στην αρχή προήλθε από το κβαντικό κενό. Αμα είναι έτσι, τότε τυχαία γίνονται όλα. Και δεν έχουν νόημα να τα συζητάμε. Ο καθένας βρίσκει τον δικό του σκοπό. Οι νόμοι που έχουμε φτιάξει είναι για την επιβίωσή μας. Ποιος θα επιβιώσει; Ο προσαρμόσιμος».

- Και στο μέλλον;
«Στο μέλλον η τεχνολογία θα μας βοηθήσει να μετοικήσουμε σε άλλους πλανήτες, στον Αρη. Το μέλλον είναι διαφορετικό. Αυτό το βλέπω αναπόφευκτο, όπως αναπνέω».

- Ο μετα-άνθρωπος, δηλαδή άνθρωπος και μηχανή μαζί...

«Ο μετα-άνθρωπος είναι η εξέλιξή μας. Ανθρωπος και μηχανή μαζί. Ενα καινούριο είδος ανθρώπου. Εν αντιθέσει με τα ζώα, οι άνθρωποι ανέπτυξαν το μυαλό τους. Χάρη στην ανάπτυξη της τεχνολογίας, κατορθώσαμε να επιβληθούμε στη φύση. Κατορθώσαμε να ανακαλύψουμε φωτιά, ηλεκτρισμό. Δεν είναι τυχαίο ότι οι πρώτοι πολιτισμοί αναπτύχθηκαν στη Μεσόγειο λόγω κλίματος. Κάναμε μια επέμβαση στην εξέλιξή μας. Τώρα όπου και να ζεις, μπορείς να επιζήσεις».

- Πιο συγκεκριμένα;
«Τα πειράματα με ρομπότ ήδη γίνονται. Είμαστε στην τέταρτη βιομηχανική επανάσταση. Η πρώτη έγινε με τον ατμό και τις μηχανές. Η δεύτερη με την ηλεκτρική ενέργεια. Η τρίτη με τα ηλεκτρονικά. Και η τέταρτη είναι με την τεχνολογία της πληροφορίας, τεχνητή νοημοσύνη και ρομποτική».

- Ολα αυτά θα επηρεάσουν τις ιδεολογίες;
«Οπως έλεγε ο Γκράμσι, ο μεγάλος θεωρητικός του μαρξισμού, η αλήθεια είναι σκληρή. Οι ιδεολογίες του παρελθόντος έχουν τελειώσει, δεν μπορούμε να φοράμε παρωπίδες. Αυτές οι ιδεολογίες αναπτύχθηκαν από ανάγκες. Ο Μαρξ είδε τη Βιομηχανική Επανάσταση με το καταπιεσμένο προλεταριάτο και κατάλαβε ότι περνάμε σε άλλη εποχή εκμετάλλευσης. Ενας πανέξυπνος άνθρωπος. Τώρα όλα αυτά έχουν αλλάξει. Η εργασία έχει πάρει άλλη μορφή».

- Ο καπιταλισμός θριαμβεύει;
«Πρέπει να γίνεται πόλεμος, να αδειάζει και να ξαναρχίζει. Η μεταβολή από ισχνές σε παχιές αγελάδες. Οταν είναι ισχνές, πρέπει να δίνεις, να τυπώνεις χρήμα, έτσι έκανε ο Ρούσβελτ. Για να μην παρεξηγηθώ, όλα αυτά έχουν αλλάξει από ανάγκη. Οπως είχε πει ο Καμί, δεν με ενδιαφέρουν αυτοί που γράφουν Ιστορία, αλλά εκείνοι που υποφέρουν από την Ιστορία».

- Θα ερχόσασταν για έρευνα στην Ελλάδα;
«Ναι, βεβαίως, μα είμαι εδώ ένα μεγάλο διάστημα. Δεν είναι η Ελλάδα του 1971 που έφυγα. Τώρα είναι καλύτερη. Αν θα την ήθελα ακόμα καλύτερη; Ναι! Θα ήθελα οι ελληνικές κυβερνήσεις και το κράτος να συμπεριφέρονται καλύτερα στους Ελληνες του εξωτερικού. Ναι! Μας αξίζει το καλύτερο. Με το μυαλό, τη φαντασία και τον ενθουσιασμό θα μπορούσαμε καλύτερα. Εξω δεν είναι τόσο δεδομένες αυτές οι αρετές. Το οξυγόνο μου είναι η Φυσική».

- Τα πολιτικά στην Ελλάδα;
«Πάντα πολωμένα. Εχει μπει λίγο τάξη, να δουλεύει η Δημοκρατία και οι θεσμοί να λειτουργούν. Οι νόμοι να ισχύουν για όλους. Υπάρχει το έγκλημα και η τιμωρία. Αντε να δούμε».

Το μποζόνιο Higgs

- Η ταραχή, η δημιουργική ταραχή, είναι εφαλτήριο ευφυΐας, μακροζωίας, ανησυχίας, φαντασίας, οραματισμού και μελλοντολογίας. Με την επιστημονική έννοια του όρου...
«Εδώ που τα λέμε, πράγματι, όταν ήμουν πιτσιρικάς και διάβαζα καταπίνοντας ολόκληρες σελίδες, την ίδια στιγμή ήταν σαν να σκηνοθετούσα. Την ίδια στιγμή, με τη φαντασία μου, αυτά που διάβαζα τα έβλεπα σε εικόνες. Οταν με ρωτούσαν “Δημητράκη, τι θα γίνεις όταν μεγαλώσεις”, απαντούσα “σκηνοθέτης”».

- Κάπου εδώ συναντώνται οι πορείες μας. Με τον κινηματογράφο φυσικά.
«Και πρέπει να ξέρεις ότι ο Φεντερίκο Φελίνι με γοητεύει περισσότερο από τον Αϊνστάιν».

- Αν δεν κάνω λάθος, το όνομά σας είναι ταυτισμένο με το μποζόνιο Higgs. Που υποδηλώνει ότι το σύμπαν έχει πεπερασμένη διάρκεια ζωής. Τι σόι πράγμα είναι αυτό;
«Το μποζόνιο Higgs προέρχεται από το όνομα Bose. Οπως και το θερμιόνιο που προέρχεται από το όνομα του Ιταλού Ενρίκο Φέρμο, βραβευμένου με Νόμπελ».

- Ποια η διαφορά;
«Τα μποζόνια έχουν spin ακέραιων αριθμών, δηλαδή 0, 1, 2, 3, 4 και πάει λέγοντας. Τα θερμιόνια έχουν spin ημιακέραιων, όπως 1/2, 3/2, 5/2 κ.λπ.».

- Τι είναι το spin;
«Πάρε για παράδειγμα τη Γη. Η Γη γυρίζει γύρω από τον Ηλιο και λόγω αυτής της κίνησης έχει στροφορμή. Στροφική ορμή. Η Γη ταυτόχρονα γυρίζει γύρω από τον άξονά της και λόγω αυτής της κίνησης έχει ιδιο-στροφορμή. Αυτή ακριβώς η ιδιο-στροφορμή αντιστοιχεί στο spin των σωματιδίων. Κατάλαβες;».

Στο περιθώριο από μυαλό

- Επιστροφή στο παρελθόν, στον χιπισμό...
«Δεν ήμουν ακριβώς χίπης, αλλά είχα κι εγώ μακριά μαλλιά και μούσια. Ομως ομολογώ ότι μ’ αρέσει να είμαι περιθωριακός. Δεν εννοώ αυτούς που αναγκάζονται να βγουν στο περιθώριο και στη συνέχεια μπορεί να καταλήξουν λαμόγια. Εννοώ τους άλλους που το περιθώριο γι’ αυτούς είναι επιλογή. Εννοώ αυτούς που έχουν μυαλό. Εγώ είμαι αυτός που θα μπορούσα να κάνω ό,τι θέλω. Σε αυτή την κατηγορία ανήκω. Οπως, ας πούμε, ο τιτάνας Ορσον Γουέλς. Ο άνθρωπος που “σκοτώθηκε” από τον μεγιστάνα Χιρς (σ.σ.: εννοεί τον παραγωγό μερικών ταινιών του Ορσον Γουέλς)».

- Πάλι οι αναφορές σας προέρχονται από τον κινηματογράφο...
«Μα σ’ το είπα. Με γοητεύει ο Φεντερίκο Φελίνι. Εχω διαβάσει πως όταν κάποιος ρώτησε τον Γουέλς “πώς αισθάνεσαι, Ορσον;”, εκείνος απάντησε: “Πάντα αισθάνεσαι καλύτερα όταν ξέρεις πως είσαι αθάνατος”».

- Κι εσείς, αθάνατος;
«Εχω κάνει καλή δουλειά. Εχω πραγματοποιήσει έργο. Αυτό θα μείνει. Γιατί οι περισσότεροι γνωρίζουν το όνομα Νανόπουλος από την τηλεόραση. Ομως υπάρχει κάτι περισσότερο πίσω από τη μικρή οθόνη. Μ’ αρέσουν οι άνθρωποι που πίσω τους έχουν φορτίο. Μας έχουν κλέψει τα όνειρα».

- Πολύ καλό αυτό... «μας έχουν κλέψει τα όνειρα»...
«Η ελπίδα πάει με την προσδοκία. Ελπίζεις; Ε, τότε προσδοκάς σε κάτι καλύτερο. Και η προσδοκία πηγαίνει με το όνειρο. Δηλαδή ονειρεύεσαι το μέλλον σου. Ελπίδα, προσδοκία, όνειρο πάνε μαζί. Η ελπίδα σε δυναμώνει. Και όταν ματαιώνεται η ελπίδα τότε “πεθαίνεις”».

- Ζωντανός-νεκρός, δηλαδή ζόμπι.
«Πάντοτε ελπίζεις σε κάτι. Δεν λέμε “η ελπίδα πεθαίνει τελευταία”;».

- Και η αιτία;
«Μα φυσικά από την έλλειψη παιδείας. Και από την απουσία κουλτούρας. Να μια λέξη που σήμερα θεωρείται αρνητική, που είναι υποτιμημένη. Μιλάω για την αληθινή κουλτούρα. Από εκεί προέρχονται όλα. Δεν έχουμε σωστή παιδεία. Και το παιδί δεν μεγαλώνει σωστά στο σπίτι. Στο σχολείο δεν μαθαίνει αυτά που πρέπει να μάθει. Εμείς μαθαίναμε γράμματα».

- Πού, στα ιδιωτικά;
«Οχι, σε δημόσιο σχολείο».

- Δεν είναι εξωφρενικό που όλα αυτά συμβαίνουν με την Αριστερά;
«Δεν λέω. Ολα τα κόμματα της εξουσίας έβαλαν κι αυτά το χεράκι τους. Ουδείς αθώος του “εγκλήματος”. Και πρέπει να σου πω ότι όλα αυτά που λέω δεν προέρχονται από κάποια κομματική σκοπιμότητα. Δεν έχω δική μου ατζέντα. Δεν θέλω από κανέναν απολύτως τίποτα. Μια χαρά είμαι. Ούτε την ευλογία τους θέλω, ούτε τίποτα».

Σε δέκα χρόνια θα έχουν αλλάξει τα πάντα

- Πώς θα είναι ο κόσμος σε δέκα χρόνια;
«Θα αλλάξουν τα πάντα. Θα αλλάξουμε κι εμείς».

- Πότε αυτό; Σε μια δεκαετία;
«Ηδη γίνεται. Και πρόσεξε, η αλλαγή θα γίνει εκ του φυσικού. Θα αλλάζουμε μέσα στη διαδικασία της εξέλιξης. Πρόκειται για ένα μείγμα Φυσικής, Ψηφιακής, Ρομποτικής και Κβαντικής. Τέλος με τον άνθρωπο. Θα αρχίσει η εποχή του μετα-ανθρώπου. Ο μετάνθρωπος».

- Για παράδειγμα;
«Θα έχουμε τσιπάκι στο κεφάλι. Ενα τσιπάκι με το οποίο θα αυξάνει η μνήμη μας, θα σταματάει το Αλτσχάιμερ, θα βοηθάει τη σεξουαλική μας ενέργεια. Θα τα κάνει όλα. Θα μπορούμε, επίσης, να “παίρνουμε” τον εγκέφαλό μας και να τον τοποθετούμε στο software. Ετσι θα αποθηκεύονται όλες οι εγκεφαλικές μας λειτουργίες και πληροφορίες Οταν λέω θα “παίρνουμε” τον εγκέφαλο δεν εννοώ φυσικά ότι θα τον... βγάζουμε».

- Μα γίνονται τέτοια πράγματα;
«Φυσικά γίνονται. Ηδη τα βλέπουμε όλα αυτά σε εργαστήρια. Αυτό σημαίνει πως υπάρχει Existence Proof (απόδειξη ύπαρξης). Και ότι υπάρχει κβαντικός κομπιούτερ. Με απίστευτη δύναμη, που θα αλλάξει ριζικά τα πάντα. Φαντάσου ότι το smartphone σήμερα διαθέτει πληροφορίες ισοδύναμες με όλα τα κομπιούτερ της NASA όταν το “Apollo 11” πήγε στη Σελήνη».

- Θα αλλάξουν όλα λοιπόν;
«Ολα! Αυτή είναι η διαδικασία της εξέλιξής μας. Μερικοί φυσικά θα παραμείνουν “πίθηκοι”. Αλλά οι δύστυχοι δεν το ξέρουν... Οσο αναπτύσσεται το μυαλό μας, τόσο θα αλλάζουμε. Σκέψου τι γινόταν στο παρελθόν, όταν ο άνθρωπος αναγκάστηκε να παρεμβαίνει στη φύση. Αρα κάνουμε παρεμβάσεις στο περιβάλλον. Αρα σταματήσαμε και φύγαμε από τη διαδικασία του λεγόμενου Survival of the Fittest, δηλαδή της επιβίωσης του ικανότερου, όπως έλεγε ο Δαρβίνος. Εχουμε φύγει από αυτό το στάδιο. Τώρα με τον μετα-άνθρωπο αρχίζουμε να εξελισσόμαστε σε διαφορετικές κατευθύνσεις. Δεν θα υπάρχουν Νανόπουλοι και Δανίκες».

- Και τα ρομπότ;
«Ηδη κατασκευάζονται και μάλιστα αρκετοί επιστήμονες έχουν εκφράσει φόβους πως αυτά τα ανδροειδή κάποια στιγμή μπορεί να επαναστατήσουν και να εξολοθρεύσουν το ανθρώπινο είδος. Αν δηλαδή αυτά τα ρομπότ αυτοπροσδιοριστούν, τότε την έχουμε βάψει».

- Θα τα ζήσουμε όλα αυτά;
«Η επόμενη γενιά θα τα ζήσει. Και κάτι ακόμα: πρέπει επειγόντως, από τώρα, να βρούμε ένα νέο σύστημα ώστε αυτός ο κόσμος να μπορέσει να ζήσει ανθρώπινα και όλοι να ωφεληθούν από την εξέλιξη. Δύσκολα τα χρόνια που ζούμε σήμερα. Δεν θα μπορέσουν οι νομικοί να διοικήσουν. Να διαχειριστούν αυτή τη νέα εποχή. Πρέπει τα ηνία να τα αναλάβουν επιστημονάρες με συμβούλους νομικούς. Η εποχή αλλάζει. Τώρα ξέρουμε την αρχή του σύμπαντος. Οι πολιτικοί δεν έχουν ιδέα».

- Μπορούμε να το κάνουμε πιο συγκεκριμένο αυτό το μέλλον;
«Σε μια άλλη, σε μια αυριανή κοινωνία που έχω εγώ στο μυαλό μου, το ποιος θα εκλέγεται αρχηγός δεν θα είναι ζήτημα ψηφοφορίας, αλλά επιλογής ανάμεσα σε ίσους και ισοδύναμους. Μια εκλογή που θα γίνεται σε στρογγυλό τραπέζι. Το σημερινό, το παγκόσμιο σύστημα, με τους νομικούς και τους λόγιους, αλλά και τους θεωρητικούς της οικονομίας, είναι τελειωμένο. Αυτή είναι η δική μου εξήγηση για τη σημερινή, παγκόσμια παρακμή».

- Δηλαδή ζούμε στην εποχή της μετάβασης;
«Ακριβώς αυτό. Βρισκόμαστε στο τέλος μιας εποχής και στην αρχή μιας άλλης. Και όπως, περίπου, έλεγε ο θρυλικός Ιταλός μαρξιστής Αντόνιο Γκράμσι, “όταν γεννιέται μια νέα κατάσταση, τότε εμφανίζεται και η τερατογένεση”. Εκείνος εννοούσε τον φασισμό. Εγώ σήμερα αναφέρομαι και στον δεξιό και στον αριστερό ακραίο λαϊκισμό».

- Ολα αυτά μπορεί να προκαλέσουν φόβο και τρόμο στην κοινωνία.
«Μα δεν τα λέω για να φοβηθεί ο κόσμος. Τα λέω για την ελπίδα και τα όνειρα».

- Οι σημερινοί πολιτικοί είναι άχρηστοι;
«Θέλω να πω ότι οι καταστάσεις τούς έχουν ξεπεράσει».

- Και η Ελλάδα;
«Η Ελλάδα είναι ένα μικροσύμπαν της Γης. Παρ’ όλα αυτά, διατηρώ μια εσωτερική αισιοδοξία για την εξέλιξη της πατρίδας μου. Και κάτι ακόμα. Πολλές φορές αυτά που λέω ενοχλούν μερικούς ανθρώπους. Εγώ τα λέω επειδή έτσι τα σκέφτομαι, όπως πρέπει να τα πω. Δεν ψάχνω να βρω μια θεσούλα. Τα λέω όπως το αισθάνομαι. Αυθόρμητα».

Εκεί προς το τέλος, έτσι για το αστείο της υπόθεσης, να ελαφρύνω την ατμόσφαιρα, τον ρώτησα:

-Για να το καταλάβω, το τσιπάκι στον εγκέφαλο θα βελτιώνει αυτομάτως τις σεξουαλικές επιδόσεις;
«Μα το είπαμε αυτό... (γέλια) Θυμάμαι πάντως, όταν παλιά είχα πει σε μια γραμματέα μου, έτσι για πλάκα, “short and thick does the trick” (το κοντό και χοντρό τα καταφέρνει), εκείνη με ρώτησε: “Why not long and thick?”, γιατί όχι το μακρύ και χοντρό;».

Το ρολόι έδειχνε αργά, σηκώθηκε, χαμογέλασε και έφυγε. Με τέτοια πλάσματα, έστω για μία ώρα, ταξιδεύεις μακριά. Φεύγεις. Λυτρωμένος. Προσωρινά. Αγαπητέ κύριε Νανόπουλε, πάντα καλά και πάντα μπροστά! ΑΠΌ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ