Η σωστή απάντηση είναι ο Ήλιος, το μόνο αστέρι το οποίο μπορούμε να δούμε με τόση λεπτομέρεια και το μόνο που μας επηρεάζει τόσο δραματικά. Δεν θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε ότι η Γη και οι υπόλοιποι πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος βρίσκονται μέσα στην εκτεταμένη ηλιακή ατμόσφαιρα. Εκτός από την ακτινοβολία του, ο Ήλιος εκπέμπει μια διαρκή ροή σωματιδίων, τον ηλιακό άνεμο, ο οποίος λούζει όλα τα αντικείμενα της πλανητικής μας γειτονιάς. Επιπλέον, έκτακτα εκρηκτικά φαινόμενα της θερμής του ατμόσφαιρας, όπως οι εκλάμψεις και οι εκτινάξεις στεμματικής μάζας, έχουν σαν αποτέλεσμα αυτή η ροή σωματιδίων να αυξάνεται δραματικά για μερικές ώρες ή ημέρες, αλλάζοντας σημαντικά τις συνθήκες του διαστημικού χώρου, δηλαδή τον διαστημικό καιρό. Επομένως, ο Ήλιος είναι ο σημαντικότερος ρυθμιστής του διαστημικού καιρού. Λόγω της αυξανόμενης εξάρτησής μας από τη διαστημική τεχνολογία, η παρακολούθηση, μελέτη και πρόγνωση του διαστημικού καιρού είναι αναγκαία προϋπόθεση για τον σύγχρονο πολιτισμό. Τόσο η αυξημένη ακτινοβολία του Ήλιου όσο και τα σωματίδια που εκπέμπονται κατά τη διάρκεια των ηλιακών εκρηκτικών φαινομένων μπορούν να έχουν καταστροφικές συνέπειες για τον εξοπλισμό αλλά και το ανθρώπινο δυναμικό που έχουμε στο διάστημα.
Η επιστημονική κοινότητα λοιπόν έχει επωμιστεί ακόμη έναν ρόλο, αυτόν της κατανόησης των ηλιακών φαινομένων και της προσπάθειας ανάπτυξης αποτελεσματικών μεθόδων πρόγνωσης. Εκτός όμως από τις άμεσες επιπτώσεις του στη Γη, που κάνουν τον Ήλιο ένα πολύ σημαντικό πεδίο επιστημονικής διερεύνησης, υπάρχει και ένα άλλο, ακόμη ευρύτερο. Ακριβώς επειδή είναι το μοναδικό αστέρι που μπορούμε να παρατηρήσουμε με τόση λεπτομέρεια, αποτελεί, όπως συχνά λέμε, ένα τεράστιο αστροφυσικό εργαστήριο στη γειτονιά μας. Μελετώντας τον Ήλιο, μπορούμε να βγάλουμε πολύ χρήσιμα συμπεράσματα για φαινόμενα που συμβαίνουν στους αστέρες εν γένει και να δοκιμάσουμε θεωρίες που περιγράφουν την εξέλιξή τους (τη γέννηση, τη ζωή και τον θάνατο). Έχουμε τη μοναδική ευκαιρία να δούμε από κοντά πολύπλοκες αλληλεπιδράσεις μεταξύ της ύλης και της ακτινοβολίας, των ρευστοδυναμικών φαινομένων και του μαγνητισμού κ.ά.
Η μελέτη του Ήλιου από το διάστημα
Ο σχεδιασμός και η εκτόξευση διαστημικών αποστολών με σκοπό τη μελέτη του Ήλιου έχουν ξεκινήσει εδώ και δεκαετίες. Θα μπορούσε να πει κανείς, όμως, ότι από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 η μελέτη του Ήλιου έχει μπει σε μια χρυσή εποχή. Αρκετές αποστολές, όπως το ULYSSES, το SOHO, το TRACE κ.ά., έχουν αποδειχτεί εξαιρετικά επιτυχείς ως προς τον σχεδιασμό και την ποιότητα των παρατηρήσεων που έχουν δώσει και έχουν ξεπεράσει κατά πολύ τις προσδοκίες σχετικά με τη διάρκειά τους. Αυτό μας δείχνει ότι πλέον η επιστημονική κοινότητα, αξιοποιώντας τη συνεργασία μεταξύ χωρών, φορέων και επιστημόνων ανά την υφήλιο έχει γίνει πολύ αποτελεσματική στον σχεδιασμό νέων αποστολών. Το αποτέλεσμα είναι ότι οι γνώσεις μας για τα ηλιακά φαινόμενα και την επίδρασή τους στον διαστημικό καιρό έχουν αυξηθεί εντυπωσιακά. Γιατί όμως χρειαζόμαστε όργανα στο διάστημα για να μελετήσουμε τον Ήλιο; Το ερώτημα αυτό δεν αφορά μόνο τη μελέτη του Ήλιου, αλλά όλων των αντικειμένων στο Σύμπαν. Σε ό,τι αφορά τον Ήλιο, το μεγαλύτερο μέρος των φαινομένων που μας επηρεάζουν λαμβάνουν χώρα στα ανώτερα και θερμότερα στρώματα της ατμόσφαιράς του. Τα στρώματα αυτά, λόγω της θερμοκρασίας τους, εκπέμπουν ακτινοβολία κυρίως στο υπεριώδες κομμάτι του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος και στις ακτίνες Χ. Ευτυχώς για τη ζωή, η ακτινοβολία αυτή δεν μπορεί να διαπεράσει την ατμόσφαιρά μας. Δυστυχώς για τους επιστήμονες, δεν είμαστε σε θέση να την καταγράψουμε από τη Γη.
Επομένως, χρειαζόμαστε όργανα στο διάστημα για να παρατηρήσουμε με λεπτομέρεια τα ηλιακά φαινόμενα που μας επηρεάζουν περισσότερο. Φυσικά, επίγεια τηλεσκόπια που παρατηρούν τον Ήλιο στα οπτικά μήκη κύματος και στο υπέρυθρο μας δίνουν εξαιρετικής ποιότητας και χρησιμότητας παρατηρήσεις. Τα όργανα αυτά έχουν καταφέρει να απεικονίζουν περιοχές με έκταση μερικών δεκάδων χιλιομέτρων πάνω στον Ήλιο. Ωστόσο, τα όργανα αυτά υπόκεινται και σε ακόμη έναν περιορισμό, αυτόν της ατμόσφαιρας και φυσικά της εναλλαγής ημέρας και νύχτας. Οι ατμοσφαιρικές συνθήκες και τα καιρικά φαινομένων μειώνουν, εν γένει, την ποιότητα και την ακρίβεια των επίγειων παρατηρήσεων. Στο διάστημα, αν και ο επιστήμονας δεν μπορεί να έχει άμεση αλληλεπίδραση με το όργανο παρατήρησης, υπάρχει η δυνατότητα της αδιάκοπης παρατήρησης, ανεξαρτήτως ατμοσφαιρικών συνθηκών και ώρας.
0 Post a Comment:
Δημοσίευση σχολίου