Αύξηση 35% στο stalkerware το 2019, με επιπτώσεις στην Ελλάδα

Ο αριθμός των χρηστών που συνάντησαν τουλάχιστον μία απόπειρα εγκατάστασης “stalkerware” (εμπορικό spyware που συχνά χρησιμοποιείται ως εργαλείο για εγχώρια κατασκοπεία) ξεπέρασε τους 37.000 κατά τους πρώτους οκτώ μήνες του 2019 (από τον Ιανουάριο έως τον Αύγουστο 2019). Αυτή είναι μια αύξηση της τάξης του 35% σε σύγκριση με τα αριθμητικά στοιχεία για την ίδια περίοδο του 2018. Οι 122 εξ αυτών εντοπίστηκαν στην Ελλάδα, μέγεθος φαινομενικά μικρό αλλά εξαιρετικά σημαντικό. Επιπλέον, το τοπίο απειλών για stalkerware έχει διευρυνθεί, καθώς η Kaspersky έχει ανακαλύψει 380 παραλλαγές του stalkerware ελεύθερες στο διαδίκτυο το 2019 – 31% περισσότερα σε σύγκριση με πέρσι. Αυτά είναι τα σημαντικότερα ευρήματα της έκθεσης της Kaspersky «The State of Stalkerware in 2019».

Τα λεγόμενα προγράμματα Stalkerware έχουν τη δυνατότητα εισβολής στην ιδιωτική ζωή ενός ατόμου. Με τη χρήση τους, ένας θύτης μπορεί να έχει πρόσβαση στα μηνύματα, τις φωτογραφίες, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το GPS, τις ηχογραφήσεις ή τις κάμερες του θύματός του (σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτό μπορεί να γίνει σε πραγματικό χρόνο). Σε αντίθεση με τις νόμιμες εφαρμογές γονικού ελέγχου, τέτοια προγράμματα τρέχουν κρυμμένα στο παρασκήνιο, χωρίς τη γνώση ή τη συγκατάθεση του θύματος. Συχνά προωθούνται ως λογισμικό κατασκοπείας ερωτικών συντρόφων.

Κατά τους πρώτους οκτώ μήνες του 2019, 37.532 μοναδικοί χρήστες ήρθαν αντιμέτωποι με τουλάχιστον μία προσπάθεια διείσδυσης stalkerware στη συσκευή τους. Συγκριτικά, η εικόνα για το 2018 ήταν 27.798 μοναδικοί χρήστες. Ενώ αυτοί οι αριθμοί μπορεί να φαίνονται μικροί σε σύγκριση με τα αριθμητικά στοιχεία για άλλους τύπους κακόβουλου λογισμικού (για παράδειγμα, ισούνται μόνο με το 9% των χρηστών που δέχτηκαν επίθεση από οικονομικές απειλές που εντοπίστηκαν το πρώτο εξάμηνο του 2019), είναι σημαντικό να έχετε κατά νου ότι, σε αντίθεση με τις περισσότερες απειλές με στόχο καταναλωτές, το stalkerware χρησιμοποιείται συνήθως για ειδικά στοχευμένα θύματα. Το stalkerware συχνά πρέπει να εγκατασταθεί χειροκίνητα στο τηλέφωνο του θύματος, επομένως ο θύτης χρειάζεται φυσική πρόσβαση στη συσκευή.

Επιπλέον, υπάρχουν διαθέσιμες στην αγορά και διάφορες παραλλαγές των stalkerware. Κατά τους πρώτους οκτώ μήνες του 2018, οι τεχνολογίες ανίχνευσης της Kaspersky εντόπισαν 290 δυνητικά επικίνδυνες παραλλαγές, ενώ το 2019 ο αριθμός αυτός έχει αυξηθεί κατά σχεδόν ένα τρίτο, για να φθάσει τις 380. Αυτή η αλλαγή συνοδεύτηκε από αξιοσημείωτη αύξηση του αριθμού των περιπτώσεων όπου τα προϊόντα της Kaspersky εντόπισαν το εν λόγω λογισμικό σε συσκευές χρήστη: το 2019 αυξήθηκε κατά 373%, φθάνοντας τις 518.223.